6218/TCHQ-TXNK ngày 30/12/2021: Kiểm tra trị giá hải quan
Kính gửi: Cục Hải quan thành phố Hải Phòng.
Trả lời Công văn số 12525/HQHP-TXNK ngày 21/12/2021 của Cục Hải quan thành phố Hải Phòng phản ánh vướng mắc về việc kiểm tra trị giá hải quan theo hướng dẫn tại Công văn số 5371/TCHQ-TXNK ngày 12/11/2021, Tổng cục Hải quan có ý kiến như sau:
1. Về vướng mắc trong kiểm tra và xác định trị giá hải quan ấn định đối với hàng hóa xuất khẩu, yêu cầu Cục Hải quan thành phố Hải Phòng tổ chức nghiên cứu kỹ quy định về phương pháp xác định trị giá hải quan cho hàng hóa xuất khẩu tại khoản 2 Điều 4 Thông tư số 39/2015/TT-BTC sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Thông tư số 60/2019/TT-BTC để triển khai thực hiện đúng quy định.
Theo đó, phương pháp xác định trị giá hải quan theo giá bán đến cửa khẩu xuất trong trường hợp hàng hóa được giao đến cửa khẩu xuất (điểm b.1 khoản 2) hoặc được giao tại địa điểm ngoài lãnh thổ Việt Nam (điểm b.2.1 khoản 2) phải căn cứ trên tổng số tiền bên mua thanh toán cho bên bán hoặc tổng số tiền thanh toán trừ đi các chi phí phát sinh sau khi hàng hóa đi qua cửa khẩu (F và I – nếu có), tương ứng với “phương pháp trừ lùi” nêu tại Công văn số 5371/TCHQ-TXNK.
Tương tự, phương pháp xác định trị giá hải quan trong trường hợp hàng hóa được giao tại địa điểm trong nội địa Việt Nam (điểm b.2.2 khoản 2) tương ứng với “phương pháp cộng dồn” nêu tại Công văn số 5371/TCHQ-TXNK.
Việc Cục Hải quan thành phố Hải Phòng cho rằng các phương pháp “trừ lùi” và “cộng dồn” chưa được văn bản pháp luật quy định là không đúng.
2. Về vướng mắc trong kiểm tra và xác định trị giá hải quan ấn định đối với hàng hóa nhập khẩu, yêu cầu Cục Hải quan thành phố Hải Phòng tổ chức nghiên cứu kỹ quy định của Điều 25 Thông tư số 38/2015/TT-BTC sửa đổi, bổ sung tại khoản 14 Điều 1 Thông tư số 38/2018/TT-BTC; quy định về các nguyên tắc, phương pháp xác định trị giá hải quan từ Điều 5 đến Điều 17 Thông tư số 39/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 60/2019/TT-BTC để triển khai thực hiện đúng quy định của pháp luật; và hướng dẫn nghiệp vụ kiểm tra, xác định trị giá hải quan tại quy trình nghiệp vụ ban hành kèm theo Quyết định số 1810/QĐ-TCHQ. Theo đó:
– Tại khâu tiếp nhận hồ sơ, đối với tờ khai hải quan được phân luồng vàng và có chỉ dẫn rủi ro về trị giá, công chức hải quan chỉ kiểm tra việc kê khai trị giá hải quan trên tờ khai hải quan và hồ sơ hải quan gửi kèm trên hệ thống (nếu có) để xác định có nghi vấn về trị giá kê khai hay không để thông báo cho người khai hải quan phối hợp kiểm tra trị giá trong thời gian làm thủ tục hải quan hoặc tham vấn trong thời hạn quy định. Để bảo đảm hiệu quả của công tác quản lý trị giá và không gây ách tắc cho việc làm thủ tục hải quan của hàng hóa nhập khẩu, đề nghị Cục Hải quan thành phố Hải Phòng không tổ chức tham vấn hoặc yêu cầu doanh nghiệp xuất trình hồ sơ để kiểm tra theo hướng dẫn của Công văn số 5371/TCHQ-TXNK tại khâu tiếp nhận hồ sơ.
– Về cơ sở bác bỏ trị giá kê khai là các yếu tố trên hồ sơ hải quan (không khai hoặc khai không đúng các tiêu chí thông tin trên tờ khai hải quan là các tiêu chí thông tin có ảnh hưởng đến trị giá, có mâu thuẫn giữa các chứng từ, tài liệu trong hồ sơ hải quan…), đề nghị Cục Hải quan thành phố Hải Phòng khi phát hiện những yếu tố đó thì phải tạo điều kiện cho người khai hải quan xuất trình các tài liệu, bằng chứng khác (nêu tại điểm 2.a) Công văn 5371/TCHQ-TXNK) để chứng minh. Nghiêm cấm công chức hải quan lấy lý do khác để từ chối tiếp nhận bằng chứng của người khai hải quan, nhằm áp đặt việc bác bỏ trị giá, gây bức xúc cho doanh nghiệp. Trường hợp người khai hải quan có đủ bằng chứng để chứng minh những yếu tố thông tin đó là do kê khai sai sót, không nhằm mục đích kê khai sai trị giá hải quan thì phải hướng dẫn người khai hải quan khai bổ sung tờ khai hải quan theo quy định của pháp luật.
– Trường hợp người khai hải quan xác định trị giá hải quan theo phương pháp 1 và xuất trình đầy đủ bằng chứng chứng minh giao dịch đủ điều kiện để áp dụng xác định trị giá hải quan theo phương pháp 1 thì vẫn phải kiểm tra chi tiết mức giá theo hướng dẫn tại điểm 2.c) Công văn số 5371/TCHQ-TXNK.
– Về kiểm tra trị giá hàng nhập khẩu nêu tại điểm 2.c) Công văn số 5371/TCHQ-TXNK, công chức hải quan phải xác định trị giá của hàng hóa nhập khẩu theo hướng dẫn tại các gạch đầu dòng (-) thứ hai và thứ ba để làm căn cứ bác bỏ hoặc không bác bỏ mức giá kê khai. Căn cứ bác bỏ trị giá kê khai phải bao gồm cả bằng chứng cho thấy trị giá kê khai mâu thuẫn với trị giá của hàng hóa do công chức hải quan xác định trên cơ sở hồ sơ hải quan, hồ sơ xác định trị giá của chính lô hàng, do người khai hải quan xuất trình bổ sung trong khi kiểm tra trị giá hoặc tham vấn trị giá.
– Việc xác định trị giá của hàng nhập khẩu theo phương pháp 1 và phương pháp 4 để làm căn cứ đối chiếu, quyết định bác bỏ hay chấp nhận mức giá kê khai không mâu thuẫn, vi phạm quy định về áp dụng tuần tự các phương pháp xác định trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu. Đề nghị Cục Hải quan thành phố Hải Phòng không nhầm lẫn giữa việc xác định trị giá để kiểm tra mức giá kê khai với việc xác định trị giá hải quan để ấn định thuế trong trường họp bác bỏ trị giá kê khai.
– Về việc xác định trị giá hải quan ấn định, đề nghị Cục Hải quan thành phố Hải Phòng lưu ý: do tại thời điểm làm thủ tục hải quan và tham vấn trị giá hải quan, cơ quan hải quan không đủ điều kiện để xác định hàng hóa nào là hàng hóa giống hệt, tương tự với hàng hóa nhập khẩu theo đúng quy định tại khoản 8, khoản 9 Điều 2 Thông tư số 39/2015/TT-BTC; đồng thời, không đủ điều kiện để thu thập, xử lý thông tin về điều kiện mua bán của hàng hóa giống hệt, tương tự với hàng nhập khẩu nhằm điều chỉnh trị giá giao dịch của hàng nhập khẩu giống hệt, tương tự theo điều kiện mua bán của lô hàng đang được xác định trị giá, theo đúng quy định tại Điều 8 và Điều 9 Thông tư số 39/2015/TT-BTC nên việc áp dụng phương pháp trị giá khấu trừ ngay sau khi áp dụng phương pháp trị giá giao dịch là phù hợp, không trái quy định của pháp luật về việc áp dụng tuần tự các phương pháp xác định trị giá hải quan.
– Về việc áp dụng phương pháp trị giá khấu trừ, yêu cầu Cục Hải quan thành phố Hải Phòng tổ chức nghiên cứu kỹ quy định và các hướng dẫn áp dụng phương pháp để tránh tình trạng áp dụng cứng nhắc, gây khó khăn cho chính công chức hải quan và cho doanh nghiệp.
Tổng cục Hải quan thông báo để Cục Hải quan thành phố Hải Phòng biết, tổ chức thực hiện đúng quy định của pháp luật về trị giá hải quan. Trường hợp có vướng mắc thì đề xuất và báo cáo Tổng cục Hải quan.